Prije točno 20 godina, Vrlo veliki teleskop (Very Large Telescope) na sjeveru Čilea snimio je prvu direktnu fotografiju planeta izvan našeg Sunčevog sustava. Ovaj svijet, poznat kao 2M1207b, bio je prva vizualna potvrda postojanja planeta koji kruže oko drugih zvijezda.
Što je 2M1207b?
2M1207b je planet veličine Super-Jupitera, pet puta masivniji od Jupitera, našeg najvećeg planeta. Nalazi se oko 170 svjetlosnih godina udaljen od Zemlje u zviježđu Centaur i orbitira oko smeđeg patuljka – zvijezde koja ima masu između obične zvijezde i planeta. Ovaj smeđi patuljak, nazvan 2M1207, ima masu 42 puta manju od Sunca, ali 25 puta veću od Jupitera. Ono što je posebno kod sustava 2M1207 jest način na koji je nastao. Za razliku od planeta našeg Sunčevog sustava, ovaj Super-Jupiter nije formiran postupnim nakupljanjem materijala, već jednom dramatičnom gravitacijskom kolapsom oblaka plina i prašine – procesom sličnim onome kojim su nastale zvijezde.
Kako je snimljena fotografija?
Fotografija planeta 2M1207b dobivena je pomoću infracrvenih snimaka kroz različite valne duljine svjetlosti. Zbog velike razlike u sjaju između zvijezda i planeta, infracrveno svjetlo pomaže astronomima razlikovati planete od njihovih matičnih zvijezda. Teleskop koji je omogućio ovu nevjerojatnu fotografiju je Yepun, dio sustava Vrlo velikog teleskopa (VLT) u čileanskoj pustinji Atacama, na nadmorskoj visini od 2.635 metara. Planet je prikazan bliže svojoj zvijezdi na fotografiji nego što stvarno jest – u stvarnosti, njegova orbita je gotovo dvostruko udaljenija od orbite Neptuna prema Suncu. Iako je 2M1207b bio prvi planet fotografiran izravno, nije ostao jedini. Prema Las Cumbres opservatoriju, otkriveno je više od 200 planeta izravnim snimanjem, a ukupno je potvrđeno više od 5.600 egzoplaneta korištenjem različitih metoda.
